خوب گوش کنید و فقط بشنوید
وقتی پای درد دل نوجوانان می‌نشینیم متوجه می‌شویم که اکثرا می‌گویند “کسی حرفهای من را گوش نمی‌دهد”.
و چقدر درست می‌گویند !
توصیه دوم من این است که فرصت و شرایطی فراهم کنید تا فرزتدتان حرف بزند و شما فقط گوش کنید .
به عنوان سرگرمی و وقت گذرانی در خانواده (مثل اسم شهر ، شطرنج و… ) هریک از اعضا یک یا دو جمله یادداشت کند ( آرزو ، خواسته ، ترس‌ها ، گله و یا هر چیز)
بعد به نوبت نوشته خود را بخواند و بقیه با چشم بسته فقط گوش کنند و سعی کنند جمله او را حفظ کنند . (تاکید می‌کنم فقط گوش دهند در سکوت مطلق)
و در برگه خودشان در سطری که اسم نویسنده نوشته شده ، از حفظ آن جمله را بنویسند . سپس هر یک جمله‌ای را که شنیده‌اند و یادداشت کرده اند را تکرار کنند .
نه جواب دهند ، نه توضیح دهند ، نه عصبانی شوند و نه ناراحت… عینا جمله را تکرار کنند . (انعکاس مطلب)
و در مرحله بعد هر یک سعی کنند فقط استنباط حسی خودشان را از جمله شنیده شده بیان کنند. (انعکاس احساس)
حتی می‌شود با ابتکار عملی و امتیاز بندی به یک بازی مفید با هدف تقویت هنر گوش دادن تبدیل شود .
این را فراموش نکنید ، در ارتباط با نوجوانان لازم نیست برای هر حرف آنان جواب ، توضیح یا پند و اندرزی داشته باشید، همین که فقط گوش بدهید خودش بسیار آرام‌بخش خواهد بود. مگر خودشان اصرار به جواب داشته باشند که باید به یک یا چند کلمه اکتفا کرد.
به قول یکی از اساتید بنده که موکداً می‌گفتند ، در مکالمه با نوجوانان حتی جوانان اگر ساکت باشید ، کسی نمی‌گوید “لال هستی”
چگونه شنونده خوبی در برخورد با نوجوان خود باشیم؟
گوش کردن فعال یکی از ابزارهای قدرتمند بهتر شدن رابطه بین والدین و فرزند نوجوانشان است. گوش کردن فعال نوعی مهارت است و صرفا شنیدن حرفهای نوجوان نیست. با انجام کارهای زیر می توانید مهارت گوش کردن را در خود تقویت کنید :
- وقتی فرزند نوجوان شما شروع به صحبت با شما می کند به او نزدیکتر شوید.
- سعی کنید تمام توجه و تمرکز خود را متوجه فرزند خود کنید.
- به او اجازه صحبت بدهید بدون اینکه دائما صحبت او را قطع کنید.
- از پرسیدن سوالاتی که منجر به پاره شدن رشته افکار او می شود جلوگیری کنید .
- به جای اینکه دائما در ذهن خود دنبال پاسخ به او باشید کاملا به حرفهایش گوش کنید .
- با فرزند خود در حین صحبت ارتباط چشمی برقرار نمایید تا او هم متوجه شود که شما به صحبت های عمیقا گوش می کنید .
- با تائید و تکان دادن سر و گفتن جملاتی مثل آهان ، می فهمم ، چه عالی و … خود را مشتاق به هم صحبتی با او نشان دهید .
البته این تکنیک صرفا برای صحبت با فرزندان نوجوان نیست و برای صحبت و ارتباط با هر شخص دیگری کاربرد دارد. اگر شما تکنیک گوش کردن فعال را بیاموزید در ارتباطات خود در نقش والدین ، مدیر ، همکار ، خواهر و برادر ، همسایه و … بسیار موفق تر عمل خواهید کرد.
این را به یاد داشته باشید که گوش کردن فعال و خوب گوش کردن به معنی موافقت تمام و کمال با گوینده سخن نیست بلکه شما عقیده شخصی او را می شنوید ، می فهمید و به آن احترام می گذارید ولی ممکن است با آن موافق نباشید .
موانع خوب گوش کردن چیست؟
- نادیده گرفتن دیدگاه و احساس نوجوان در حین صحبت او
- قطع کردن صحبت نوجوان و شروع به دادن درس اخلاق به او
- سعی در حل و فصل دائمی مسائل و مشکلات نوجوان بدون اینکه اجازه دهید او خود به راه حل مناسب برسد
- تحمیل دیدگاه و عقاید خود به حالت تدافعی
- استفاده از سخنان نوجوان بر علیه خود او برای تنبیه ، انتقاد ، برچسب زدن به او و یا سخنرانی برای نوجوان
- و …
خوب گوش کنید و فقط بشنوید
شما به عنوان پدر یا مادر برای ایجاد ارتباط درست با نوجوان خود باید ابتدا خوب گوش کنید و فقط بشنوید … درست است فقط بشنوید و در پی پیدا کردن جواب برای قانع کردن فرزند خود نباشید . سعی کنید خود را در سن و سال هم اکنون او تصور کنید و از دید او به مسائل بنگرید.
همه ما روزی نوجوان بودیم و مشکلاتی با پدر و مادر بر سر دیدگاهها ، اعتقادات و باورهای خود داشتیم و اکنون نیز داریم. پس با برخوردهای نادرست موجب دور شدن فرزندان نوجوان از خود نشویم.
اگر برای ایجاد ارتباط با نوجوان خود دچار مشکل هستید می توانید از کمک و راهنمایی یک مشاور کودک و نوجوان آگاه و باتجربه استفاده کنید.
گوش کردن فعال بازتابی را تمرین کنیم :
گوش کنید : در این مرحله فقط و فقط گوش کنید و هر کار دیگری را کنار بگذارید و چشم در چشم نوجوان به صحبت های او گوش کنید.
احساسات او را بشنوید : به بیان احساسات فرزند خود توجه کنید و سعی کنید از خود سوال کنید که چرا او دچار این احساس شده است؟
به گوش دادن بازتابی بپردازید: در گفتگوی خود سعی کنید بازتابی از احساسات و گفته های فرزند خود را بیان کنید . خودتان را همچون آینه ای تصور کنید که احساسات نوجوانتان را بازتاب و منعکس می کند. انگیزه هایی که پشت این احساس او هستند را نیز بازتاب دهید.
کلام آخر
خوب گوش کردن ، گوش کردن فعال ، گوش کردن بازتابی همه و همه مانند انواع مهارتها نیاز به تمرین و گذشت زمان دارد. با فرا گرفتن این مهارت می توانید از آن برای ایجاد ارتباطات خود در سطح خانواده و جامعه استفاده کنید .
شما در جایگاه یک فرزند ، والد ، همسر ، همکار ، دوست و … می توانید با این مهارت مشکلات کمتری را در رابطه خود تجربه کنید . همواره کمک گرفتن از یک مشاور و روانشناس باتجربه و آگاه می تواند به ما در حل مشکلات در روابطمان کمک کند.
چتری امن برای خانواده
مرکز مشاوره و روانشناسی نیلوفر آبی با دارا بودن مجوز رسمی سازمان بهزیستی کشور با مدیریت سرکار خانم دکتر خدیجه سادات باقرزاده تاسیس شده است. کلینیک نیلوفرآبی با دارا بودن جمعی از مشاوران خبره، اساتید دانشگاه و درمانگران مفتخر است در خدمت شما عزیزان باشد.
لازم به ذکر است که کلیه خدمات این مجموعه توسط متخصصان دوره دیده در زمینه‌های مختلف روانشناسی عرضه می‌شود.
همچنین به استحضار می‌رساند در مرکز مشاوره نیلوفر آبی به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانشناسی، روانپزشکی، کودک و نوجوان و بزرگسال به صورت فردی، زوج، خانواده و گروهی رسیدگی می‌شود.
نیلوفر آبی، همراه شماست تا یک زندگی ایده‌آل داشته باشید.
