مراحل رشد خانواده

همان طور که برای انسان مراحل رشدی در نظر گرفته می شود، در مورد خانواده نیز مراحلی لحاظ می شود.

خانواده در مسیر رشدی خود هفت مرحله را پشت سر می گذارد.

در هر مرحله زوج دچار چالش و مسائل خاص آن مرحله می شوند و می‌بایست مهارت های لازم برای سپری کردن آن را داشته باشند. اگر زوجین بتوانند با تلاش و هماهنگی و همکاری هر مرحله را پشت سر بگذارند به مرحله بعدی صعود خواهند کرد و در یک پیوستار می توان سیر رشدی خانواده را ترسیم کرد.

مراحل رشد خانواده

۱) زوج های جوان بدون بچه: طول این دوره در زوج های مختلف به دلایل زیادی متفاوت است، از این دلایل می توان به مسائل فرهنگی هر جامعه و موضوعات درون فردی (عدم اعتماد به نفس، تجارب منفی دوران کودکی، احساس گناه نسبت به والدین، خشم پنهان زیاد، مسائل اقتصادی، اعتراض به همسر،حتی اعتراضات سیاسی) اشاره کرد.

۲) خانواده با بچه های پیش دبستانی: چون این مرحله  یک همزمانی با مراحل رشد سریع کودک دارد، مرحله ای پر چالش و پر مخاطره است، والدین می بایست خود را به لحاظ شناختی و رفتاری کاملا مجهز نمایند.

۳) خانواده با بچه های دبستانی: ورود بچه به مرحله جدید از زندگی، ورود به جامعه و شروع دوره سوادآموزی، یک حس رضایت نسبی از زندگی زناشویی برای والدین و به حاشیه رفتن مسائل زوجیت و تمرکز بر مسائل والدینی، باعث کم رنگ شدن تعارضات آنها می شود (به شکل ناخودآگاه، برای هدف مشترک  همسو می شوند).

۴) خانواده با فرزندان نوجوان: داشتن فرزند نوجوان، از این جهت که خلقیات نوجوانان خیلی با ثبات نیست، دشواری های خاص خودش را دارد؛ ولی اگر والدین دو مرحله قبل را درست طی کرده باشند، می توانند از انرژی نوجوانشان، برای شادابی بیشتر خانواده بهره ببرند.

۵) خانواده با فرزندان در شرف استقلال: با ورود فرزندان به دوره جوانی اتفاق می افتد، نامگذاری به عنوان یک مرحله مستقل، نشان از لزوم اهمیت دادن به استقلال فرزندان دارد.
این استقلال می تواند به خاطر کار، تحصیل، ازدواج و مهاجرت اتفاق بیفتد.

۶) خانواده خالی از فرزند: در واقع، علی می ماند و حوضش. این مرحله ای است که در آن مفهوم رضایت زناشویی به شدت اثر خودش را نشان می دهد.
دقیقا به این دلیل است که ما خانواده درمانگرها به اولویت دادن به نقش و وظیفه همسری تاکید داریم. همه تحمل ها، احترام گذاشتن ها، فدا کاری ها، به غیر از ارزش های انسانی و اعتقادی، مانند سرمایه گذاری برای این مرحله تنهایی و به دور از فرزندانی که معمولا جان پناه و سپر دفاعی والدین ناآگاه بودند، محسوب می شود.
اصطلاح آشیانه خالی، به این مرحله گفته می شود.

۷) خانواده در دوران بازنشستگی: زوجینی که با تحمل سختی ها و رنج های ریز و درشت ولی با هماهنگی و همکاری، همدلی، مراحل قبلی را پشت سر گذاشته و سختی زندگی را مرتب به دوش و تقصیر همدیگر نینداخته باشند، می توانند دوران باز نشستگی شاداب و خوشی را سپری کنند.
دورانی با مسئولیت کمتر، با وقت آزاد بیشتر، به لذت بردن از سفر (زیارتی، سیاحتی)، تفریحات متنوع، وقت گذرانی و بازی با نوه ها، دید و بازدید های انجام نشده، استراحت کافی.
ناگفته نماند با رضایت گذراندن دوره بازنشستگی نیاز به مقدماتی دارد که در مقاله رضایت از زندگی بازنشستگی مفصل به آن پرداخته شده است.

برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله دنبال چی می گردی؟ پیشنهاد می شود.