آلکسی تایمیا alexithymia یا نارسایی هیجانی
- زن نگران شوهرشه ؛ اما موقعی که دیر میاد ، طوری با او حرف می زند انگار که خونه زن دیگه‌اش بوده .
- مرد نگران بیش از حد کار کردن خانم‌شه ؛ اما موقعی که میاد خونه طوری برخورد می‌کنه که خستگی تو تنش می‌مونه .
- روانشناسان به این حالات آلکسی تایمیا یعنی : “فقر کلمات در بیان احساسات” یا “کمبود کلمات در ابراز احساسات” می گویند .
انواع آلکسی تایمیا یا نارسایی هیجانی
۱) آلکسی تایمیا وضعیتی
که علل خاصی دارد و اغلب موقت است .
مثالی است که معمولاً منجر به بروز الکسی تیمیا وضعیتی می‌شود ، اختلال استرس بعد از سانحه که به دلیل تجربه یک رویداد ناگوار بروز می‌کند .
مطلب مرتبط : رابطه عاطفی چیست ؟
۲) آلکسی تایمیا شخصیتی
جزء خصوصیت های شخصیتی شخص به حساب می آید و معمولاً ارثی است .
- در فرهنگ ما این مریضی یک رسم شده است ولی ناپسند است که : احساساتت را پنهان کن و نشان نده و در جواب تعجب ما می‌گویند: لوس می شود .
- از یک طرف در خلوت ، دل‌مان برای این و آن می‌سوزد و تنگ می‌شود ، از طرفی وقتی به هم می‌رسیم انگار لال مونی گرفته‌ایم . انگار یک نیروی نامرئی ، فراتر از ما وجود دارد که دهان‌مان را می‌بندد تا مبادا چیزی در مورد دل تنگی‌مان بگوییم !
- یکدیگر را دوست داریم اما آن قدر شهامت نداریم که دوست داشتن‌مان را ابراز کنیم !
- ما ، بله ما یعنی من و جنابعالی ، آدم‌های فقیری هستیم ! فقیری که در کلماتش ، احساساتش را پنهان می کند .
- آن قدر در بیان احساساتمان ، آلکسی تایمیک (فقیر در بیان احساسات و ابراز علاقه) ، هستیم که صبر می‌کنیم تا وقتی عزیزی از دست رفت ، آن وقت برایش شعر بگوییم و نوحه بخوانیم .
- باید این سکوت خطرناک و طولانی را بشکنیم .
- باید پدر به فرزندش بگوید که چقدر دوستش دارد .
- باید فرزند ، دست پدر و مادر را بگیرد و با هم قدم بزنند و شوخی کنند و بخندند و بخندند .
- باید مادر فرزندش را به یک شام دونفره در خانه یا جای دیگری دعوت کند .
- زن باید به همسرش بگوید : عزیزم از این که دیر کردی ، نگرانت شدم . دلم برایت تنگ شده بود .
- مرد باید به همسرش بگوید : عزیزم روز پر کاری داشتی ، خدا قوت ، من از تو متشکرم .
- باید فرزندان در گوش مادرشان بگویند : چقدر خوب است که تو را داریم مامان .
- باید کسی که دوستش داریم بداند که چقدر با بودنش حال ما را خوب کرده و دوستش داریم .
- و بداند که دوستش داریم ….
- بیاییم در بیان احساساتمان فقیر نباشیم و خساست نکنیم .
بیشتر بخوانید : طرحواره درمانی چیست و درمان آن چگونه است ؟
علائم آلکسی تایمیا
- عدم قابلیت در کنترل تکانه‌ها و هیجانات و درک احساسات
- عصبانیت ناگهانی
- بی تفاوتی نسبت به احساسات افراد دیگر
- مشکل داشتن در بیان احساسات
- عدم قابلیت در بیان درست احساسات
- سعی بیش از حد برای فهم عواطف و احساسات افراد دیگر (اما ناموفق)
- حساسیت بالا نسبت به صداها
- پایین بودن آستانه تحمل سختی‌ها (مثلاً ترافیک)
- عدم داشتن توانایی مطلوب در بیان و یا درک بسياري از احساسات
آلکسی تایمیا تنها به ناتوانی در درک احساسات یا بیان آنها ختم نمی‌شود ، بلکه مشکلات عاطفی و روانی بسیاری هم در پی خواهد داشت، علاوه بر این‌ها ، این اختلال منجر به ناامیدی فرد مبتلا از زندگی و همچنین اطرافیان از درمان وی خواهد شد .
نکته تکمیلی
۱) متاسفانه در اکثر موارد ، آلکسی تایمیک در هیجانات مثبت دیده می شود .
وقتی افراد خشمگین و عصبانی هستند ، بهتر از واژه‌ها و کلمات منفی استفاده می‌کنند ، حتی افراطی و غیر واقعی . ولی در هیجانات مثبت (ابراز علاقه ، محبت ، دلتنگی و ابراز نیاز) این اختلال را بیشتر دیده می‌شود .
۲) تشخیص دقیق و به موقع این بیماری بسیار حائز اهمیت بوده و در روند درمانی آن تاثیر بسزایی دارد .
اگر کودک یا نوجوانی دارید که علائم این بیماری را نشان می‌دهد حتما به روانپزشک یا روانشناس مراجعه کنید .
مقاله پیشنهادی : سبک های درمانی در روانشناسی مدرن
درمان های موثر در مورد آلکسی تایمیا
درمان اختلال نارسایی هیجانی (آلکسی تایمیا) به وضعیت فرد بستگی دارد ولی می توان با روشهایی به درمان این بیماری پرداخت که شامل موارد زیر است :
شرکت در گروه درمانی
گروه درمانی تاثیر زیادی در افزایش کیفیت زندگی و همچنین کاهش علائم اختلال نارسایی هیجانی خواهد داشت . قرار گرفتن افرادی که همگی از نوعی نارسایی هیجانی رنج می برند می تواند موجب افزایش حس همدلی آنها شود و در بهبود آنها موثر باشد .
یادداشت برداری روزانه
نوشتن همه احساسات و رویدادهای روزانه می تواند روی عواطف و احساسات فرد تاثیر مفید داشته باشد و فرد به تدریج می تواند با شناخت احساسات خود آن را به دیگران نیز ابراز کند .
انجام فعالیتهای هنری خلاقانه
طبق نتایج مطالعات بر روی افرادی که دچار آلکسی تایمیا هستند ثابت شده که انجام فعالیتهای هنری خلاقانه می تواند علائم این اختلال را کنترل کرده و در درمان آن موثر باشد .
درمان مبتنی بر مهارت
این روش درمانی با هدف کاهش رفتارهای مشکل ساز و همچنین افکار منفی در فرد انجام می شود . در این روش فرد بیمار با یادگرفتن مهارتهای انطباقی میتواند بهتر خودش را با موقعیتهای احساسی گوناگون هماهنگ کند .
معرفی کتاب
کتاب بادام نوشته وون پیونگ سون که محبوبترین رمان کره ای در ایران است در سال 2016 در کره جنوبی به چاپ رسید . این کتاب به تازگی در کشور ما منتشر شده و با استقبال بی نظیر خصوصا قشر نوجوان روبرو شده است .
موضوع داستان در مورد نوجوانی بنام یونجی است که به اختلال آلکسی تایمیا مبتلاست . این نوجوان در طی زندگی خود دچار فراز و نشیب هایی در مواجه با بیماری خود می شود که خواننده اثر را با خود همراه می کند .
اگر مشتاق هستید بیشتر با این اختلال آشنا شوید پیشنهاد می کنم کتاب بادام را بخوانید .
کلام آخر
حدود ده درصد از افراد در جامعه به درجاتی از اختلال نارسایی هیجانی یا آلکسی تایمیا مبتلا هستند . هم اکنون ممکن است ما هم این علائم را در خود احساس کنیم یا به اطرافیان و خانواده خود در این زمینه مشکوک شده باشیم .
بیماری روانی بی احساسی به شدت روی کیفیت زندگی افراد و روابط عاطفی و اجتماعی آنها تاثیر می گذارد . بی احساسی می تواند منجر به بروز مشکلات خانوادگی ، ارتباطی ، شغلی و اجتماعی شود . پس تشخیص و درمان به موقع آن می تواند تاثیر زیادی بر کیفیت زندگی فرد بیمار و اطرافیان او داشته باشد .
شاید دلیل بسیاری از جدایی ها همین مشکل باشد که می توان با مراجعه به یک کلینیک روانشناسی معتبر نسبت به حل آن اقدام کرد . کلینیک روانشناسی نیلوفر آبی با سالها تجربه در زمینه ارائه خدمات مشاوره و روانشناسی در زمینه های گوناگون خانواده ، کودک ، نوجوان و … آماده یاری شما در پشت سر گذاشتن مشکلات عاطفی ، روانی و اجتماعی است .
چتری امن برای خانواده
مرکز مشاوره و روانشناسی نیلوفر آبی با دارا بودن مجوز رسمی سازمان بهزیستی کشور با مدیریت سرکار خانم دکتر خدیجه سادات باقرزاده تاسیس شده است . کلینیک نیلوفرآبی با دارا بودن جمعی از مشاوران خبره ، اساتید دانشگاه و درمانگران مفتخر است در خدمت شما عزیزان باشد .
لازم به ذکر است که کلیه خدمات این مجموعه توسط متخصصان دوره دیده در زمینه های مختلف روانشناسی عرضه می شود .
همچنین به استحضار می رساند در مرکز مشاوره نیلوفر آبی به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانشناسی ، روانپزشکی ، کودک و نوجوان و بزرگسال به صورت فردی ، زوج ، خانواده و گروهی رسیدگی می‌شود .
نیلوفر آبی ، همراه شماست تا یک زندگی ایده‌آل داشته باشید .
