روز بین المللی خودمراقبتی

روز بین‌المللی خودمراقبتی

هر ساله روز بین‌المللی خودمراقبتی (International Self-Care Day) در تاریخ ۲۴ جولای، مصادف با دوم مرداد ماه، فرصتی را برای افزایش توجه به موضوع خودمراقبتی در سراسر جهان فراهم می کند.

از سال ۲۰۱۱، هرساله در این روز رویدادهایی با موضوع خودمراقبتی در سراسر جهان برگزار شده است.

خودمراقبتی عملی است که در آن، هر فردی از دانش، مهارت، و توان خود به عنوان یک منبع استفاده می‌کند تا به‌طور مستقل از سلامت خود مراقبت کند. منظور از به‌ طور مستقل، تصمیم‌گیری درباره خود و با اتکا به خود است.
البته این تصمیم‌گیری می‌تواند شامل مشورت و کسب کمک تخصصی از دیگران نیز باشد. اگرچه خود مراقبتی، فعالیتی است که مردم برای تأمین، حفظ و ارتقای سلامت خود انجام می‌دهند؛ ولی گاهی این مراقبت به فرزندان، خانواده، دوستان، همسایگان، هم محلی‌ها و همشهریان آنها نیز گسترش می‌یابد.

در تعریف خودمراقبتی، ۵ ویژگی وجود دارد که عبارت است از:

1- رفتاری است داوطلبانه
2- فعالیتی است آموخته شده
3- حق و مسئولیتی است همگانی برای حفظ سلامت خود، خانواده و نزدیکان
4- بخشی است از مراقبت‌های نوزادان، کودکان، نوجوانان و سالمندان
5- بزرگسالانی که قادر به خودمراقبتی نیستند، نیازمند دریافت مراقبت‌های بهداشتی از ارائه دهندگان خدمات اجتماعی یا بهداشتی خواهند بود.

با توجه به مدل ارتقای سلامت فرد محور، به هنگام مواجهه با یک مشکل بهداشتی و برای حفظ و ارتقای سلامت، ۵ منبع اصلی در اختیار اشخاص است که شامل خود شخص، دیگر افراد عادی، متخصصان، اطلاعات موجود و محیط می شود.

برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله مراحل رشد خانواده پیشنهاد می شود.

زمینه پیدایش خودمراقبتی در جوامع

انسان ها همیشه در جستجوی راه ها و روش هایی بوده و هستند که در مقابل بیماری ها، حوادث و خطرات زندگی حیات خود را حفظ کنند و به آن ادامه دهند.

در این جریان جوامع و گروه های اجتماعی مختلف به تدریج فرا گرفتند که در چارچوب فرهنگ جامعه خود یعنی عادات، رسوم، اعتقادات مذهبی، معلومات و… با به کارگیری روش های متفاوتی از خود و خانواده شان مراقبت کنند.

خودمراقبتی و سبک زندگی سالم

به گفته آدل دیویس «ما هر روز یکی از این دو کار را انجام می‌دهیم، ایجاد سلامتی یا بیماری … در خودمان!»

همه انسان ها دوست دارند تا با داشتن دانش خودمراقبتی در سلامت زندگی کنند؛ اما روش خودمراقبتی برای هر فرد مختص به شرایط اقلیمی و فیزیکی و روحی وی متفاوت و قابل تفسیر است. خودمراقبتی برای رسیدن و ماندن در سلامتی از مجموعه‌ای از رفتارها محقق شده و بیماری تنها عدم رعایت این معیارهاست.

در جهان، خودمراقبتی در چند شاخه اصلی قابل پیگیری است تا با تکیه بر آنها در تعادل و سلامت زندگی کنیم از جمله این شاخه ها عبارت است از:

۱- تغذیه: بدن از طریق خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها دائماً در حال بازسازی سلول‌های تحلیل رفته است (هم مقدار و هم کیفیت آن).
۲- ورزش و تحرک: ورزیدگی عضلات و اسکلت بدن توسط ورزش رخ می دهد. از طرفی برخی آلودگی‌هایی که در نتیجه فرایند هضم غذا در بدن باقی می‌مانند به راحتی توسط ورزش دفع می شود.
۳- تنظیم خواب و بیداری: خواب متعادل نیروهای طبیعی را تقویت کرده و مغز را ترمیم کرده و بافت‌های صدمه دیده را ترمیم می‌کند. مفیدترین ساعت خواب شبانه ۱۰ تا ۲ صبح است.
۴- بهداشت فردی و محیط: نگهداری از بدن و رعایت بهداشت می تواند نقش مهمی در تداوم سلامتی داشته باشند. مراقبت از آب، طبیعت و حیوانات ازجمله مراقبت های فردی محسوب می شود.
۵- سلامت روان: هر یک هیجانات ما اثر خاصی روی سلامتی دارد؛ خشم، غم، شادی و ترس، موجب سلامتی یا ناخوشی در ما می شوند. لازم است تا در این زمینه دانش دقیقی در اختیار ما باشد تا هیجانات خود را در مسیر سلامتی مدیریت کنیم. تلاش به اشکال مختلف، در جهت حفظ و افزایش سلامت و آرامش روان از ملزومات خودمراقبتی است.
۶- شناخت از روش های درمانی: داشتن دانش خوبی از روش های درمانی که در مسیر سلامتی یا بیماری برای هر فرد توسط کادر درمان تجویز می شود (دارودرمانی، روان درمانی، درمان های کم تهاجمی، جراحی ها و…) می تواند به افزایش کیفیت خود مراقبتی کمک کند.
۷- ترک عادت های غیر مفید روزمره: حذف این رفتارها می تواند قدم بزرگی در جهت خودمراقبتی محسوب شود، استعمال دخانیات و سایر مواد مخدر، استفاده بی حد واندازه از فضای مجازی، وقت گذرانی زیاد پای تلویزیون و…
۸- مطالعه: مطالعه منظم و جهت‌دار و طبق برنامه مشخص از بدیهیات اعمال خودمراقبتی است. فردی که هیچ برنامه ای برای افزایش دانش و آگاهی خود ندارد، درواقع از ابتدایی ترین رفتار خودمراقبتی به دور هستند.
۹- مراقبت از اموال و دارایی های شخصی مانند خانه، ماشین، پول و سرمایه، لباس، وسایل شخصی و…

برای آگاهی بیشتر مطالعه مقاله چرا هفته سلامت مردان؟ پیشنهاد می شود.

خودمراقبتی

چتری امن برای خانواده

مرکز مشاوره و روانشناسی نیلوفر آبی با دارا بودن مجوز رسمی سازمان بهزیستی کشور با مدیریت سرکار خانم دکتر خدیجه سادات باقرزاده تاسیس شده است. کلینیک نیلوفرآبی با دارا بودن جمعی از مشاوران خبره، اساتید دانشگاه و درمانگران مفتخر است در خدمت شما عزیزان باشد.

لازم به ذکر است که کلیه خدمات این مجموعه توسط متخصصان دوره دیده در زمینه‌های مختلف روانشناسی عرضه می‌شود.

همچنین به استحضار می‌رساند در مرکز مشاوره نیلوفر آبی به طیف گسترده‌ای از مشکلات روانشناسی، روانپزشکی، کودک و نوجوان و بزرگسال به صورت فردی، زوج، خانواده و گروهی رسیدگی می‌شود.

نیلوفر آبی، همراه شماست تا یک زندگی ایده‌آل داشته باشید.